Wekelijks krijg ik een blog artikel van “Het kan Wel!” in mijn mailbox. Omdat “Het kan wel” ingaat op nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij, scan ik altijd even wat ze te melden hebben. Vandaag was het raak: “Stilte op het kantoor- Werkt dat nou wel of niet?”
Stilte om je heen?
De schrijver van het artikel, Wyke Potjer, werkte eerst in een heel drukke omgeving. Bij zijn tweede werkkring was het juist heel stil, en waren er zelfs aparte spreekruimtes. Daar mistte hij de drukte van zijn vorige baan.
Stilte op je werkplek
- Bedrijven experimenteren steeds vaker met stilte op de werkplek. Het zou de werk-flow ten goede komen, en je hoeft niet steeds uit je concentratie te stappen, wat heel vermoeiend is.
- Uit onderzoek is gebleken dat 34% van de ondervraagden zegt géén last te hebben van de drukte om zich heen op hun werkplek als een kantoortuin.
- Er zijn bedenkingen, dat als er geen werkdruk is, zoals het gestoord worden tijdens je werk, dat je dan ook trager zou gaan werken.
- Gerichte stilte momenten helpen niet iedereen, omdat mensen op verschillende momenten van de dag goed presteren.
- Kortom, om het iedereen naar de zin te maken binnen een grote groep mensen, dat is nog wel een weg. Het idee van een bibliotheek-achtige ruimte als stilteplek lijkt een goede oplossing, dan kan je kiezen waar je gaat werken.
Stilte tijdens het schilderen
Hoe schilder jij? Creëer jij absolute rust om je heen voor je begint te schilderen? Heb je graag de radio er bij aan? Of kan niets jou meer afleiden, als je eenmaal de kwast in je hand hebt?
In mijn atelier is het ook een werkplek, en hanteer ik over het algemeen de regel van de non-verbaliteit. Ofwel, ik neem de groep mee de stilte in, geef al dan niet een gestructureerde begin-opdracht, en daarna gaat ieder zijns weegs. Er wordt af en toe gepraat, meestal over het schilderen, maar de regel is “zo min mogelijk”. Dan is de intensiteit van het bezig zijn soms gewoon hoorbaar in de stilte.
Ik richt mijn les zo in, omdat creativiteit vanuit een diepere laag komt, die geen woorden, maar beelden hanteert om zich uit te drukken. Het is goed in gesprek te gaan met die laag, vanuit het voelen, ook al een non-verbale aangelegenheid. Als je je schilderij inneemt, tot je door laat dringen, kun je eventueel je contact verbreden door er woorden bij op te laten komen. (zie mijn gratis lessenserie: Als je vastzit in een schilderij) Vaak is aan het eind van de les de vaststelling: “Ik was zo heerlijk aan spelen, ik dacht aan niets anders”.
Laatst ging het mis in de les
Zoals je wel gemerkt hebt, ben ik bezig met craquelé, en daarom geef ik er ook les in. Tijdens deze lessen is Stilte geen vanzelfsprekend gebeuren. Met name de föhns en heaters die nodig zijn bij het droogproces van het materiaal zijn stoorzenders. Als mensen dan praten, praten ze harder dan gebruikelijk om over het geluid van de apparaten heen te komen. Ze zijn enthousiast over wat ze onder hun handen zien gebeuren. Dus dat werd op een gegeven moment een echte heksenketel.
Ik besefte dat een standaard ruis van heaters meestal nog wel weg te drukken is, maar dat praten dan echt tot het minimum moet worden terug gebracht. De föhn heeft een plekje op de gang gekregen en er is extra aandacht voor non-verbaliteit tijdens een craquelé-les. En gelukkig is de verwarming in de winter een steun en toeverlaat om het drogen van de schilderijtjes te bespoedigen.
Samengevat
- Stilte en non-verbaliteit helpen je om in de stroom van je werkzaamheden te blijven. Zaken die veel ruis/afleiding geven voor waar jij mee bezig bent, halen je uit je concentratie. Opnieuw de concentratie zoeken kost energie, en verbreekt de verbinding met je (schilder)proces.
- Zo’n 35% procent van de mensen is daar niet zo gevoelig voor. Ook verschilt het per mens op welk gedeelte van de dag je het beste productief kan zijn, los van de stilte.
- In mijn lessen heb ik rust en stilte hoog in het vaandel staan tijdens het schilderen. Steeds afgeleid worden verbreekt je verbinding met het schilderproces. Deze stilte wordt zeer gewaardeerd door mijn cursisten. Schilderstechnieken als craquelé vragen daarom extra planning om ruis zo veel mogelijk te voorkomen.
En hoe gaat het bij jou thuis als je schildert?
Hoe schilder jij? Heb je de radio aan, schilder je het liefst met een groep, en zit je dan gezellig te praten? Of leidt dat af, en houd je van rust en stilte om je heen? Hoor je helemaal niets meer van je omgeving, zodra je een kwast op papier zet? Laat het hieronder weten, ik ben heel benieuwd of creatieven een afspiegeling zijn van de maatschappij, of juist allemaal gericht op stilte?
Tip
Heb je nog geen gelegenheid gehad om aan te schuiven bij een craquelé les? Op 7 en 14 december 2019 is er nog plek om te experimenteren met deze verrassende techniek.
Reactie schrijven
DickJan Braggaar (vrijdag, 29 november 2019 16:28)
Het lijkt soms wel alsof mensen tegenwoordig bang zijn voor stilte. Leuke blog trouwens!
Joke Zonneveld (vrijdag, 29 november 2019 16:59)
Ik weet nog dat ik in de jaren 80 op een bank werkte, hypotheekafdeling en daar drensde de hele dag Hilversum 3. Vreselijk vond ik dat. Na 5 jaar was er een plek op Bijzondere Zaken, en dat was wel daarom zo aantrekkelijk, omdat je daar geen Radio aan mocht doen, omdat je er overlijdensgevallen moest begeleiden. Heerlijk was dat, de stilte :)
Lego Montini (vrijdag, 29 november 2019 17:23)
Toon Hermans heeft eind vorige eeuw een nummer over 'stilte' gehad: 'mijn moeder had de borden zelf gebreid' enzo. Stilte helpt je concentreren, maar kan ook bedreigend zijn, want je gaat misschien nadenken... ik ben benieuwd of Rembrandt de Arbeidsvitaminen (wat een naam eigenlijk) aan had staan. Goed dat deze blog zo helder het belang van stilte aangeeft.
Joke Zonneveld (vrijdag, 29 november 2019 18:54)
Ik neem aan dat er in de tijd van Rembrandt al koetsen en in ieder geval heel veel karren waren, die met houten wielen over de weg ratelden. En het pigment malen zal ook de nodige herrie hebben gemaakt. En dan de stankoverlast van de grachten waar echt alles in gekieperd werd :) Dus de vraag is wie er meer herrie en andere overlast had. Maar het leeftempo van toen scheen een stuk lager te liggen, ook al omdat er vroeger geen elektriciteit was.
Ik kom net van de AH vandaan en dacht waarom ben ik nu zo moe: Oh ja, sinds de verbouwing hebben ze radio 2 x zo hard staan, en dat is niet per ongeluk, maar structureel. Doodvermoeiend. En alle mensen gaan harder praten. Het geluid doet zeker wat met mijn concentratievermogen. Maar ik ken ook mensen, die zich zonder geluid ongelukkig zouden voelen. Voor hen is het een ruis onderdrukker.
christine de jong (zondag, 01 december 2019 09:21)
Voor mij is stilte essentieel, maar de tv is nu stuk en nu merk ik dat ik dat mis en zo helemaal zonder geluid wat ik toch af en toe gewend ben, op eigen keuze weliswaar, is mij zelfs teveel, en dus schilder ik bv met de tvgeluiden van mijn geliefde zender op de achtergrond, het beeld werkt niet, maar de zender wel en dan ben ik toch een beetje in contact met de wereld en schilderen gaat ook goed...
Joke Zonneveld (zondag, 01 december 2019 12:17)
Wat leuk dat iedereen zijn eigen weg vindt met geluid. Zolang het geluid niet stoort, is het prima. Ik vermoed dat je het haast niet meer hoort als je eenmaal aan de slag bent? In groepen zie ik dat de één bepaalde geluiden als storend heeft ervaren, terwijl anderen er niets van hebben meegekregen.
Peter van Eerden (zondag, 01 december 2019 14:51)
Dit is een gevoelig onderwerp. Ik ben lid van twee schilderclubs. Bij de een kom ik twee keer per week in Uithoorn - helaas - maar één keer per week. Daarnaast boetseer ik ook nog twee keer per week. Waar mensen zijn, daar hoor je geluid, conversaties, en soms het hele hebben ne houden van mensen. Ongewenst word je daar deelgenoot van gemaakt. Voor hen die die zich willen focussen op wat ze aan het doen zijn, kan dat heel confronterend over komen.
In de schilderschool in Maarn was - daar ook al - het enige 'Haantje' en de dames maar kleppen over hun vakantie, de kinderen, alle kwaaltjes waar ze aan lijden en ga zo maar door. Vaak dacht ik dan, wat doe ik hier? Ondanks al het geleuter heb ik daar toch niet wel mooie schilderijen kunnen maken, maar alleen omdat ik mij afsloot voor al het verbale geroezemoes. De docente daar zei er niets van en klepte lekker mee. Je moet je dan afsluiten en je schilderij gaan kruipen, je volledig focussen op wat je aan het doen bent. Als dan docente ineens achter je staat en je aanwijzingen gaat geven, dan duurt het even voor dat ik door heb dat ze tegen mij praat. Ik heb daar de lessen een half jaar gevolgd, van les geven was nauwelijks sprake want ik ben een vrije schilder. Ik ben de afgelopen week gestopt met het schilderen daar en dus blijft alleen Uithoorn - voorlopig - nog over.
Ook in Uithoorn kan het soms best rommelig en/of warrig zijn. Ik kom hier alweer een poosje, en zo leer je de andere mensen steeds beter kennen. We respecteren elkaar zoals we zijn, en waar vrouwen bij elkaar zijn wordt er ook gebabbeld, maar dat moet ook kunnen. Tijdens het schilderen zeg ik nooit zoveel zodat ik mij volledig kan concentreren op waar ik mee bezig ben. Ik hoor de geluiden op de achtergrond, maar ik doe er niets mee. Ik kruip echt zo diep mogelijk in mijn schilderij en probeer daar één mee te worden. Dat gaat de laatste tijd steeds beter. Het craquelé gebeuren gaf vorig jaar veel meer herrie dan nu, en het is nu ook op de gang verplaatst. Ja, het is zoals het is. Ik vind het een goed initiatief van Joke om dit op dit forum aan te kaarten. Ik ben als enige schilder de laatste keren bij het craquelé gebeuren geweest en inderdaad het is veel meer rommeliger dan wanneer er alleen schilders zouden zijn. Eerlijk gezegd vond ik het wel leuker toen we nog 8 mensen stonden te schilderen. Door bij elkaar te kijken en af en toe een bescheiden praatje te maken met je buurman of buurvrouw kun je ook weer wat leren, en als enig schilder wordt dat dus wat minder. Persoonlijk ben ik een voorstander van aparte schilderlessen en Craquelé lessen, maar daar ga ik niet over, dus is het afwachten hoe dit zich verder gaat ontwikkelen.
Vooralsnog, niets anders dan lof voor Joke!
Joke Zonneveld (zondag, 01 december 2019 14:58)
Ja, Peter, zoals ik de blog al schreef, met de Craquelé lessen verdween de stilte , maar het ergste is voorbij, op naar "gewone"schilderlessen, al zou ook dan wel eens gecraqueleed kunnen worden, want het geeft prachtige structuren in een schilderij.