Acrylverf, Powertex en Temperatuur

Je hebt het vast wel eens op pot verf zien staan: "Niet verwerken onder de 10 graden Celsius."

Nou, zal je zeggen, dat doe ik ook nooit, want in mijn huis is het altijd minstens 15 graden. Toch kan je verf gaan klonteren, en dan zeggen ze in de winkel: "Je hebt het vast niet warm genoeg opgeslagen."

Maar er zit wel een addertje onder het gras. De verf komt vaak uit Amerika en gaat per schip de oceaan over. En in zo'n ruim komen ze echt niet op de potten kijken of ze het wel warm genoeg hebben. Golden, een A-merk heeft zijn verf daarom zo samengesteld, dat de verf 2x zo'n koude dreun kan hebben. Dus als jij het wel goed bewaart, kun je er langer mee doen. Tegenwoordig geldt er een houdbaarheidsdatum voor acrylverf van twee jaar. Bewaar je bon dus goed voor het geval dat. En ze zullen geheid tegen je zeggen: "Heb je het wel op de goede temperatuur bewaard?" Maar ook potten goed dichtmaken speelt natuurlijk een rol.

Als Acrylverf te warm wordt, loop je de kans dat je schilderij te week wordt. Ik heb stapels schilderijen op papier gemaakt en in een doos bewaard. Die stond in een warme ruimte. Dan hebben die schilderijen de neiging aan elkaar te plakken. Als je ze van elkaar lostrekt, blijft een vliesje papier aan de volgende plakken en dat krijg je er haast niet af.

Krijg je je dop van je fles verf niet meer open? Rondom föhnen en de dop gaat gemakkelijk los. Met verf ingedroogde kwasten zet ik in heet water en boen ik daarna met zeep en een nagelborsteltje.

Als je acrylverf uit je kleding wilt wassen, dan krijg je het er meestal boven de 60 graden Celsius wel weer uit. De plastic ketens die de verf bij elkaar houden, worden dan slapper, en verbreken de lijmende structuur. Een beetje zeep erbij, en de (meeste) verf kun je dan verwijderen.

Op voor het experiment:

Verf is gemaakt om te doen wat het belooft. Maar je kunt natuurlijk ook de extremen uitbuiten. Powertex is een tamelijk vloeibare verf, die wel wat weg heeft van acrylverf. Aan de ene kant hardt het bij opdrogen zo uit, dat je het buiten kunt zetten op je schilderij of een beeld. Aan de andere kant kun je het verhitten en zo craquelé doen ontstaan.

Hoe ga je te werk:

Je zet een doekje in de Powertex. Je laat het drogen en giet dan opnieuw Powertex op het doek. Daar spuit je een laag Bister overheen (plantaardige verf). Tot slot ga je die lagen föhnen.

De grap is, dat de buitenste laag Powertex wil verharden/uitdrogen, maar dat de onderliggende laag het tempo van de buitenkant niet bij kan houden. Je hebt vast wel eens gezien dat verf, ook acrylverf, dikker lijkt als je het opbrengt. Bij droging gaat het water uit de verf weg, en laat allemaal poreuze minigaatjes achter in de huid. De verf zakt in en heeft minder body.

Dat de buitenste huid krimpt, kun je heel goed zien, omdat die huid een andere kleur heeft gekregen van de bister. Het wit wat overblijft is de kleur van de nog vochtige onderlaag. Je kunt er weer Bister op spuiten. En je begrijpt: hoe dunner de laag Powertex, hoe minder speelruimte met de onderste laag en des te kleiner de craquelé, die ontstaat.

Let op: Bister is waterdragend en bij aanraking met vochtige vingers zal het weer oplossen. Dus fixeren is noodzakelijk.

De nummer 1 en 2 hier direct naast zijn één en het zelfde schilderij. Ik heb het doek alleen geföhnd bij het drogen van de eerste laag. De grote plas Powertex in het midden heb ik regelmatig bespoten met Bister, en verder heb ik voor al zitten genieten van de werking van het materiaal als gevolg van zonnewarmte.

Het doekje helemaal rechts heb ik wel geföhnd. Je ziet dat de opperhuid op de vormen helemaal gerimpeld is door het snelle droogproces, en je ziet ook de krimping van het materiaal. Daar kan je gebruik van maken, door daarna een lichtere kleur er op te spuiten, zodat je daar niet alleen witte maar ook rode randen krijgt. Ik heb naderhand her en der accenten aangebracht met Golden Fluid Koperkleur. Nu nog fixeren....

Maar wil je eerst weten of mijn manier van lesgeven jou wel bevalt?  Kom dan naar de proefles op 7 september 2019. Daar werk je met acrylverf op een hele vrije en experimentele manier.

Wil je graag met craquelé aan de slag?

Boek dan mijn herfstcursus. Enerzijds krijg je schildersvaardigheden aangereikt, anderzijds ga je met een techniek aan de slag die jou het meeste aanspreekt. Het materiaal staat klaar, je hoeft alleen maar aan te schuiven.